Về sản xuất công nghiệp
Theo số liệu Cục Thống kê tỉnh Hà Tĩnh, hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh tháng 8 năm 2023 đã ghi nhận những tín hiệu tích cực và đánh dấu sự tăng trưởng trở lại sau thời gian dài gặp khó khăn. Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp Hà Tĩnh tháng 8 năm 2023, tăng 6,6% so với tháng 7 năm 2023 và tăng 49,3% so với cùng kỳ năm 2022. Trước đó, chỉ số sản xuất công nghiệp của Hà Tĩnh liên tục giảm. Cụ thể, năm 2022, chỉ số sản xuất công nghiệp giảm hơn 16% so với năm 2021. Trong 6 tháng đầu năm, chỉ số sản xuất của ngành vẫn tăng trưởng âm (giảm 0,61%). Bên cạnh những khó khăn của doanh nghiệp do đơn hàng giảm, thị trường tiêu thụ bị thu hẹp, chi phí đầu vào tăng thì một trong những nguyên nhân chính dẫn đến chỉ số công nghiệp của tỉnh này giảm suốt thời gian qua là do tổ máy số 1 của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1, nhà máy nhiệt điện than lớn nhất miền Trung, là một trong những doanh nghiệp đầu tàu thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành công nghiệp Hà Tĩnh (thuộc Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh) phải tạm ngừng hoạt động để khắc phục, sửa chữa do sự cố. Bên cạnh đó là những khó khăn của doanh nghiệp do đơn hàng giảm, thị trường tiêu thụ bị thu hẹp, chi phí đầu vào tăng thì một trong những nguyên nhân chính dẫn đến chỉ số công nghiệp của tỉnh này giảm suốt thời gian qua. Ngày 12/8/2023, sau gần 2 năm khắc phục sự cố, tổ máy số 1 đã vận hành trở lại, hòa lưới điện quốc gia đạt công suất tối đa 601 MW. Với việc vận hành lại tổ máy số 1, dự kiến trong năm 2023, sản lượng điện của nhà máy đạt khoảng 5.025 triệu kWh, doanh thu đạt 9.777 tỷ đồng. Cùng với đó, hoạt động sản xuất thép của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh sau nhiều tháng hoạt động cầm chừng do giá nguyên liệu tăng, khó khăn về thị trường đầu ra thì trong tháng 8 cũng đã có những dấu hiệu khởi sắc hơn. Cụ thể, sản lượng thép thành phẩm tháng 8 tăng 9,7% so với tháng 7 và tăng hơn 91% so với cùng kỳ năm 2022. Bên cạnh đó, sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh vẫn còn có các ngành với chỉ số tăng rất cao như: Công nghiệp khai khoáng tăng 24,54%; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 52,57%; ngành sản xuất và phân phối điện tăng 42,12%; ngành cung cấp nước và xử lý rác thải tăng 17,17% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, chỉ số sản xuất công nghiệp đã đạt mức tăng 4,37% so cùng kỳ năm 2022. Ngành công nghiệp khai khoáng tăng 4,93%, làm tăng 0,03 điểm phần trăm; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là ngành đóng góp chủ yếu vào mức tăng chung toàn ngành công nghiệp tăng 3,35% làm tăng 2,79 điểm phần trăm trong đó có một số sản phẩm chủ yếu có mức tăng cao so với cùng kỳ năm 2022 như: mực đông lạnh tăng 12,02%, chè (trà) nguyên chất tăng 10,5%, vỏ bào, dăm gỗ tăng 10,25%, thép không gỉ ở dạng bán thành phẩm tăng 6,25%, điện sản xuất tăng 12,25%, điện thương phẩm tăng 15,17%… ngành sản xuất và phân phối điện tăng 12,25%, làm tăng 1,63 điểm phần trăm; ngành cung cấp nước và xử lý rác thải, nước thải giảm 3,97%, làm giảm 0,08 điểm phần trăm vào mức tăng chung toàn ngành. Trong 18 nhóm ngành công nghiệp cấp 2, có 06 nhóm ngành có chỉ số sản xuất tăng so với cùng kỳ năm 2022 như: khai khoáng khác tăng 10,08%, sản xuất đồ uống tăng 1,09%, chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ tăng 2,95%, sản xuất kim loại tăng 5,3%, sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn tăng 8,84%, sản xuất và phân phối điện tăng 12,25%.
Song ở chiều ngược, chỉ số sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số nhóm sản phẩm cộng dồn 8 tháng giảm so cùng kỳ năm 2022: quặng inemit và tinh quặng inemit giảm 59,36%; quặng zicon và tinh quặng zicon giảm 49,83%, thức ăn gia súc giảm 17,36%, than cốc giảm 6,85%, gạch xây dựng giảm 46,83%, bê tông trộn sẵn giảm 3,82%...
Về hoạt động tại các cụm công nghiệp
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh hiện có 23 cụm công nghiệp đã được quy hoạch chi tiết với tổng diện tích 614,1 ha, diện tích đất công nghiệp có thể cho thuê là 440,21 ha. Đến nay, diện tích đất công nghiệp đã cho các đơn vị đầu tư hạ tầng thuê là hơn 383 ha, trong đó, một số cụm công nghiệp đạt tỷ lệ “lấp đầy” cao như: cụm công nghiệp Thạch Kim (95%), Nam Hồng (82%), Bắc Cẩm Xuyên (76,2%)… Còn 3 cụm công nghiệp (CCN) đang trong quá trình đầu tư, chưa có dự án thứ cấp, gồm CCN Thạch Bằng, huyện Lộc Hà; CCN Cổng Khánh 1, thị xã Hồng Lĩnh và CCN Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên. Để cụm công nghiệp thực hiện được mục tiêu phát triển kinh tế, tỉnh Hà Tĩnh đã dần hoàn thiện cơ sở hạ tầng các cụm công nghiệp, đồng thời nỗ lực tạo ra nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút các nhà đầu tư thực hiện, triển khai các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Nhờ đó, đến thời điểm này, Hà Tĩnh có 282 dự án đã đầu tư trong các cụm công nghiệp trên địa bàn với tổng vốn đăng ký là hơn 5.901 tỷ đồng. Việc quy hoạch, thu hút đầu tư vào các cụm công nghiệp đã mang lại những lợi ích lớn lao về mặt kinh tế - xã hội đối với tỉnh Hà Tĩnh. Các cụm công nghiệp góp phần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa làm các ngành công nghiệp phụ trợ cho các tập đoàn lớn, dự án lớn mà tỉnh đã và đang thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế. Cùng với đó, khai thác tiềm năng của các vùng miền, các địa phương, giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương, thúc đẩy nhanh phát triển kinh tế tại các huyện trên địa bàn tỉnh.
Về thương mại, dịch vụ
Cùng với công nghiệp, ngành thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục ghi nhận những tín hiệu tích cực. Tổng mức bán lẻ hàng hóa tháng 8 năm 2023 doanh thu ước đạt 5.073,54 tỷ đồng, tăng 2,50% so với tháng trước và tăng 10,17% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó: Bán lẻ tại các trung tâm thương mại, siêu thị đạt gần 30,75 tỷ đồng, giảm 9,17% so với tháng trước nhưng vẫn ở mức tăng 69,25% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 8 tháng năm 2023 tổng mức bán lẻ hàng hóa đạt 38.490,97 tỷ đồng, tăng 15,60% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, có 2 nhóm hàng có doanh thu giảm khá sâu so với cùng kỳ đó là nhóm ô tô con dưới 9 chỗ ngồi giảm 25,32%; phương tiện đi lại giảm 39,06%, nhưng vì các nhóm hàng doanh thu bán lẻ không cao, nên không ảnh hưởng quá lớn tới mức tăng chung của tổng mức bán lẻ hàng hóa mà chủ yếu phục thuộc vào các nhóm hàng thiết yếu tăng mạnh và chiếm tỷ trọng cao như: Lương thực, thực phẩm đạt 17.591,46 tỷ đồng, tăng 22,21%; xăng dầu các loại đạt 4.796,10 tỷ đồng, tăng 33,20%; đồ dùng, thiết bị gia đình ước đạt 4.168,29 tỷ đồng, tăng 24,26%; gỗ và vật liệu xây dựng ước đạt 2.265,28 tỷ đồng, tăng 36,29%;....
Song ở chiều ngược lại doanh thu dịch vụ khác trong tháng 8 năm 2023 ước tính đạt 339,34 tỷ đồng, giảm 0,99% so với tháng trước và giảm 0,68% so với cùng kỳ năm 2022, trong các nhóm ngành dịch vụ khác trong tháng 8 thì nhóm ngành y tế, giáo dục, văn hóa…tăng so với tháng 7, nhưng các nhóm ngành khác như khởi công công trình mới ít nên nhu cầu sử dụng máy móc san lấp mặt bằng giảm, nhu cầu sử dụng các dịch vụ khác cho cá nhân và gia đình cũng giảm do trùng tháng 7 âm lịch nên các hoạt động cưới hỏi, vui chơi giải trí giảm. Tính chung 8 tháng năm 2023, doanh thu dịch vụ khác ước đạt 2.809,52 tỷ đồng, tăng 14,19% so với cùng kỳ năm 2022, trong đó: Nhóm kinh doanh bất động sản ước tăng 10,23%; hành chính và dịch vụ hỗ trợ tăng 29,55%; giáo dục đào tạo tăng 6,8%; Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội giảm 3,02%; nghệ thuật, vui chơi và giải trí tăng 94,67%; dịch vụ khác tăng 2,89% so với cùng kỳ năm 2022.
Nhìn chung, tình hình thương mại và dịch vụ trên địa bàn tỉnh trong tháng 8 và 8 tháng năm 2023 diễn ra khá sôi động, lượng hàng hoá phong phú, đa dạng, chất lượng, mẫu mã đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Công tác điều hành kinh tế vĩ mô ổn định, tạo môi trường thuận lợi các hoạt động sản xuất kinh doanh, trong đó có các ngành thương mại và dịch vụ.
Về xuất nhập khẩu hàng hóa
Hoạt động, xuất, nhập khẩu tháng 8 năm 2023 chuyển dịch theo hướng tích cực khi kim ngạch nhập khẩu giảm dần và kim ngạch xuất khẩu tăng nhẹ so với tháng 7 và đạt ở mức cao so với cùng kỳ. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tháng 8 ước đạt 533,9 triệu USD giảm 27,7 triệu USD so với tháng 7 nhưng tăng 108,4 triệu USD so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 8 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu ước đạt 4.337,9 triệu USD tăng 12,32% so với cùng kỳ tương ứng tăng 475,9 triệu USD, nhập siêu ở mức 537,1 triệu USD cụ thể:
Kim ngạch xuất khẩu: Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trong tháng 8 năm 2023 ước đạt 235,4 triệu USD, tăng 3,81% so với tháng 7 và tăng đến 138,40% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, chỉ tính riêng xuất khẩu từ Formosa trong tháng ước đạt 223,5 triệu USD (chiếm 94,94% kim ngạch xuất khẩu) tăng 1,05% so với tháng 7 và tăng đến 188,28% so với cùng kỳ. Đây cũng là nguyên nhân chính tác động trực tiếp đến kim ngạch xuất khẩu trong tháng. Tính chung 8 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 1.900,44 triệu USD, tăng 63,08% so với cùng kỳ năm 2022. Chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh là sản phẩm thép và phôi thép của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đạt mức tăng cao trong 8 tháng với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 1.810,3 triệu USD. Theo đó, kim ngạch xuất khẩu ngành thép và phôi thép chung toàn tỉnh 8 tháng tăng 73,06% so với cùng kỳ năm 2022. Ngoài ra, một số mặt hàng xuất khẩu khác cũng tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm 2022 như chè tăng 14,34%, hàng dệt và may mặc tăng 13,99%. Bên cạnh những nhóm hàng tăng trưởng tích cực thì vẫn có những nhóm hàng xuất khẩu đang hết sức khó khăn. Trong đó, có 3 ngành hàng xuất khẩu chủ lực giảm khá sâu trong 8 tháng năm 2023 là xơ, sợi dệt (giảm 23,24%); thủy sản (giảm 8,61%); dăm gỗ (giảm 6,05%). Nguyên nhân do nhu cầu từ thị trường đối tác giảm, dẫn đến đơn hàng sụt giảm. Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu xơ, sợi dệt đã phải đối mặt với tình trạng thiếu đơn hàng từ năm 2022 tới nay. Riêng với ngành thủy sản, không chỉ tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu khắt khe hơn, đơn hàng giảm mà còn chịu ảnh hưởng của nguồn nguyên liệu tăng giá và tiêu thụ trong nước chủ yếu. Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực này cần tập trung hơn nữa vào việc nắm bắt tình hình thị trường để chủ động kế hoạch sản xuất, sẵn sàng đón cơ hội khi thị trường phục hồi và tìm những hướng đi mới phù hợp. Bên cạnh đó, Doanh nghiệp cũng cần nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến mẫu mã, tăng sức cạnh tranh; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại để tìm kiếm cơ hội xuất khẩu, góp phần đa dạng sản phẩm của tỉnh.
Kim ngạch nhập khẩu: Tháng 8 ước đạt 298,5 triệu USD, giảm 10,87% tương ứng giảm gần 36,4 triệu USD so với tháng 7 và giảm 8,65% (giảm gần 28,3 triệu USD) so với cùng kỳ năm 2022. Cho thấy việc giảm kim ngạch nhập khẩu ở các loại hàng hóa, khi thị trường trong nước đã đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng, nhất là nhập khẩu các loại hàng xa xỉ như ô tô các loại khi nhu cầu tiêu dùng trong năm giảm mạnh, tính bấp bênh trong giá các loại nhiên liệu xăng, dầu cũng khiến các nhà đầu tư hạn chế nhập khẩu mặt hàng này. Mặc dù nhập khẩu nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất của Formosa vẫn tăng nhẹ so với tháng trước nhưng so với cùng kỳ thì lượng nhập khẩu nguyên liệu ở mức rất thấp (khoảng 60%). Tính chung 8 tháng năm 2023, kim ngạch nhập khẩu ước đạt 2.437,51 triệu USD, giảm 9,61% so với cùng kỳ năm 2022.
Một số nhiệm vụ, giải pháp cho những tháng cuối năm 2023
Để Hà Tĩnh hướng tới mục tiêu sẽ phát triển công nghiệp theo hướng bền vững, đưa Hà Tĩnh trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp của vùng tập trung vào công nghiệp luyện thép, công nghiệp hỗ trợ, chế tạo sau thép và sản xuất điện; duy trì tốc độ tăng trưởng cao, tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế. Các cấp, ngành cần tiếp tục nỗ lực, quyết liệt hơn trong chỉ đạo, điều hành, tranh thủ mọi nguồn lực, cơ hội để phát triển kinh tế- xã hội. Trong đó, cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm như:
- Tiếp tục thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội. Đánh giá kỹ lưỡng, đầy đủ giữa kỳ việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế xã hội theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX nhiệm kỳ 2020-2025. Triển khai Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
- Tiếp tục triển khai hiệu quả chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; triển khai kịp thời Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đẩy mạnh xúc tiến thu hút đầu tư, tìm kiếm đối tác khai thác thị trường trong và ngoài nước để có thêm những đơn hàng mới, triển khai các dự án trọng điểm và huy động tối đa các nguồn lực thực hiện quy hoạch...
- Tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách phát triển công nghiệp; thực hiện các chương trình, hoạt động kết nối cung - cầu, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm công nghiệp của tỉnh; hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới (FTA) để đẩy mạnh xuất khẩu; tham mưu tỉnh bố trí nguồn vốn, thực hiện các chính sách phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp như hỗ trợ nhà đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp, thực hiện chương trình khuyến công. Cùng với đó, tiếp tục kêu gọi các dự án đầu tư vào địa bàn; đồng hành cùng nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn đang triển khai; đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành công thương, thực hiện số hóa các cụm công nghiệp để tăng cường quản lý và thu hút đầu tư; triển khai thực hiện các nội dung của ngành Công Thương theo định hướng của Quy hoạch tỉnh; phối hợp với Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh hỗ trợ, đồng hành cùng Formosa Hà Tĩnh sớm hoàn chỉnh thủ tục triển khai khu công nghiệp phụ trợ; phối hợp đơn vị liên quan hỗ trợ nhà đầu tư thực hiện các dự án công nghiệp đã ký kết tại hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh.
- Thực hiện đồng bộ giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, phát huy hiệu quả Bộ chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành và các địa phương (DDCI), góp phần nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Tăng cường các hoạt động thu hút đầu tư, đặc biệt là các dự án lớn, các nhà đầu tư chiến lược (Vingroup, Sun Group, Ecopark, VSIP, T&T, Quế Lâm...); tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Tập trung nguồn lực triển khai Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/11/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về đầu tư, phát triển khu kinh tế Vũng Áng; Nghị quyết số 34/NQ-HĐND ngày 06/11/2021, Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh nhằm tạo quỹ đất sạch, phục vụ thu hút, triển khai đầu tư các dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Vũng Áng.
- Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp đến năm 2025; Đề án phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021-2025. Tăng cường công tác hậu kiểm doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh; tiếp tục hỗ trợ, phát triển các hợp tác xã hoạt động hiệu quả, giải thể triệt để các hợp tác xã ngừng hoạt động, hoạt động yếu kém.
- Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm; nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cho các sản phẩm, dịch vụ, doanh nghiệp của Hà Tĩnh. Phát huy hiệu quả Trung tâm giám sát điều hành thông minh (IOC). Có các giải pháp nâng hạng chỉ số đánh giá chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI); phát huy vai trò tổ chuyển đổi số cộng đồng.
- Tập trung phục hồi, phát triển sản xuất công nghiệp; tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án công nghiệp lớn, trọng điểm; duy trì ổn định sản xuất nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.
- Chú trọng nâng cao sức cạnh tranh của du lịch, thương mại, dịch vụ. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa nền hành chính; đổi mới việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, tiếp tục có chính sách ưu đãi giảm lãi suất, gia hạn, giãn nợ để có thêm nguồn vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh./.
Đinh Thị Bích Liên
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT