Sáng ngày 1 tháng 12 năm 2023, tại Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương tổ chức chương trình hội thảo“Rà soát, đánh giá các quy định liên quan đến biến đổi khí hậu trong chính sách thương mại của một số thị trường trọng điểm và trong các hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam tham gia. Đề xuất giải pháp ứng phó và xây dựng sổ tay hướng dẫn doanh nghiệp đáp ứng đối với một số ngành hàng xuất, nhập khẩu chủ lực của Việt Nam”.

Chủ trì và điều hành Hội thảo do ông Nguyễn Khắc Quyền - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương. Góp ý phản biện cho nhiệm vụ gồm: PGS.TS. Đinh Văn Thành - Chuyên gia cao cấp của Viện và TS. Lê Huy Khôi - Trưởng phòng - Phòng Quản lý khoa học và đào tạo.

Tham dự Hội thảo còn có đại diện Cục Biến Đổi Khí Hậu - Bộ Tài Nguyên Môi Trường; Đại diện Vụ Tiết kiệm năng lượng - Bộ Công Thương; đại diện Lãnh đạo các Phòng, Ban của Viện và các viên chức quan tâm.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Khắc Quyền cho biết những năm gần đây biến đổi khí hậu ngày càng diễn ra ngày nhanh chóng, chu kì diễn ra liên tục như thiên tai nắng nóng, lũ lụt, dịch bệnh… từ đó có tác động đến kinh tế, tác động đến việc xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam và trên toàn thế giới. Việc rà soát, đánh giá các quy định liên quan đến biến đổi khí hậu trong chính sách thương mại của một số thị trường trọng điểm và trong các hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam tham gia; đề xuất giải pháp ứng phó và xây dựng sổ tay hướng dẫn doanh nghiệp đáp ứng đối với một số ngành hàng xuất, nhập khẩu chủ lực của Việt Nam là cần thiết.

Thay mặt nhóm nghiên cứu , bà Nguyễn Hồng Thơm - Phòng Môi trường và phát triển bền vững đã trình bày tóm tắt nội dung nghiên cứu của nhiệm vụ. Tiếp đó PGS. TS Đinh Văn Thành đưa ra một số góp ý: nhiệm vụ được nghiên cứu triển khai mang tính sâu sắc, đáp ứng đúng yêu cầu hiện nay. Kết quả đạt được chủ yếu là đã rà soát và đánh giá tác động của biển đổi khí hậu đến doanh nghiệp xuất khẩu. Nhiệm vụ rộng gồm 6 nhóm hàng, hiệp định. Các cam kết biển đổi khí hậu có rất ít ở các hiệp định thương mại đơn phương và đa phương. Tuy nhiên nó sẽ thể hiện trong nội khối các quốc gia, ít chi phối trong các hiệp định. Không có cam kết chung, Coop28 chủ yếu cam kết về mặt tài chính. Nhiệm vụ cần tiếp tục chỉnh sửa và hoàn thiện thêm một số nội dung còn thiếu.

Tiếp theo TS. Lê Huy Khôi - Trưởng phòng quản lý khoa học và đào tạo phát biểu một số góp ý cho nhiệm vụ. TS. Lê Huy Khôi đồng tình nội dung, kết cấu của nhiệm vụ. Biến đổi khí hậu liên quan đến “Rác thải khí nhà kính” dựa trên cơ sở đó thì rà soát quy định, đánh giá chính sách có phù hợp hay không là cần thiết. Nhóm nghiên cứu có đánh giá và khảo sát thực tế. Hiệp định EVFTA, CPTPP là hai hiệp định cơ bản cần rà soát và tham khảo về quy định liên quan đến môi trường. TS. Lê Huy Khôi đánh giá cao nhóm nghiên cứu, tập hợp cơ sở lý luận đầy đủ và đa dạng, tuy nhiên cần làm rõ hơn.

Đại diện Cục Biến Đổi Khí Hậu - Bộ Tài Nguyên Môi Trường, ông Nguyễn Nam Hưng cho biết, nhiệm vụ khá sát thực tế, đáp ứng một số yêu cầu về giảm rác thải Cacbon. Qua đánh giá sơ bộ là nhiệm vụ đã rà soát khá đầy đủ các quy định, tuy nhiên chưa có các đánh giá trực tiếp. Nội dung quan trọng của nhiệm vụ là đề xuất giải pháp ứng phó là chưa có. Đề xuất giải pháp xuất khẩu như ngành hàng xi măng, phân bón, điện, chưa có đánh giá về khả năng xuất khẩu, giá trị xuất khẩu. Kết luận mang tính định hướng, chưa thấy giải pháp căn cơ, doanh nghiệp chưa thấy hưởng lợi được nhiệm vụ. Đề nghị nhóm chủ nhiệm tiếp thu và bổ sung.

Các đại biểu tham dự Hội thảo cũng đã có thêm nhiều ý kiến đóng góp cho nhiệm vụ. Điển hình là ý kiến của TS. Trần Thu Hiền - Phó Trưởng phòng Thông tin và xúc tiến thương mại cho rằng đây là chủ đề rộng và bao quát. Ban chủ nhiệm đã đưa ra được các chính sách và hiệp định song phương. Tuy nghiên giải quyết vấn đề việc rà soát này làm tiền đề cho doanh nghiệp nghiên cứu. Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp tới các ngành hàng, thiên tai, lũ lụt, hiệu ứng nhà kính… Từ thực tế thì thế giới đưa ra các quy định giảm rác thải C0₂, là cái đặc trưng nhất của biến đổi khí hậu; Đại diện Phòng Dự báo thị trườngcủa Viện cũng có ý kiến bổ sung nhiệm vụ rà soát quy định và xây dựng sổ tay hướng dẫn doanh nghiệp đáp ứng đối với một số ngành hàng xuất, nhập khẩu chủ lực của Việt Nam. Hiệp định VKFTA chưa rõ, nên ghi giống phần quy định của hiệp định VJEPA.

Thay mặt nhóm nghiên cứu, ông Ngô Thanh – Phó Trưởng phòng Môi trường và phát triển bền vững cảm ơn các ý kiến đóng góp của các chuyên gia. Ông Thanh chia sẻ giai đoạn 1, sẽ đưa ra các nhận định và mô tả đánh giá cho giai đoạn 2. Ông Thanh cho biết nhiệm vụ sẽ bổ sung thêm chính sách và kiến nghị nhưng cho giai đoạn 2.

Phát biểu kết luận Hội thảo, ông Nguyễn Khắc Quyền đánh giá cao Ban chủ nhiệm đề án thu thập số liệu đầy đủ và nhóm sẽ tiếp thu ý kiến các chuyên gia, chỉnh sửa bổ sung trong giai đoạn 1 và tiếp tục nghiên cứu trong giai đoạn 2 của nhiệm vụ. Ông Nguyễn Khắc Quyền cảm ơn các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà khoa học đã quan tâm, tham dự và tích cực tham gia phát biểu, tham luận tại Hội thảo. Những ý kiến đóng góp phong phú, đa chiều, có giá trị tham vấn thiết thực sẽ góp phần hoàn thiện nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn, giúp đề án hoàn thành tốt nhiệm vụ./.

Một số hình ảnh tại hội thảo:

Lương Thanh Hải

Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại -VIOIT