Sáng ngày 24/03/2023, tại TP.Vĩnh Yên Tỉnh Vĩnh Phúc, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương phối hợp với Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Chuyển dịch cơ cấu nguồn điện và vai trò của ngành công nghiệp khí trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030”.
Đồng chủ trì Hội thảo là TS. Nguyễn Văn Hội - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương và TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh. Tham gia điều hành Hội thảo còn có Ông Bùi Quốc Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo; TSKH. Mai Duy Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam; Bà Ngô Thúy Quỳnh - Phó Vụ Trưởng Vụ Dầu khí và Than và. Ngoài ra, Hội thảo còn có sự tham dự của các đại biểu đại diện cho các Bộ, ngành, các cơ quản lý là các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, đại diện của các hiệp hội và các doanh nghiệp và đặc biệt có sự đồng hành của Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS).
Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Nguyễn Văn Hội - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương nhấn mạnh, năng lượng vừa là ngành sản xuất vừa là ngành công nghiệp hạ tầng cung cấp cho toàn bộ nền kinh tế, đóng góp quan trọng vào GDP của cả nước. Do là một ngành kinh tế quan trọng nên ngành năng lượng luôn được Đảng và Chính phủ quan tâm và ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy phát triển. Hội thảo khoa học “Chuyển dịch cơ cấu nguồn điện và vai trò của ngành công nghiệp khí trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030” là cơ hội để các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu và các doanh nghiệp cùng chia sẻ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đề xuất giải pháp thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, sạch, giảm phát thải, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tham dự hội thảo, TS. Vũ Quang Hùng - Phó Viện trưởng, Viện nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương có bài tham luận với chủ đề: “ Tình hình sản xuất và tiêu thụ năng lượng giai đoạn đến năm 2030 và một số cơ chế, chính sách trong phát triển năng lượng”. Dẫn chứng số liệu từ Dự thảo chiến lược phát triển năng lượng quốc gia, TS.Vũ Quang Hùng đã nêu bật được hiện trạng cung cầu năng lượng trong nước giai đoạn 2010-2020, đồng thời giới thiệu một số cơ chế, chính sách liên quan đến phát triển năng lượng, đó là Nghị Quyết số 55- NQ/TW ngày 11 tháng 2 năm 2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 140/NQ-CP ngày 02 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 55- NQ/TW.
Tiếp sau TS. Vũ Quang Hùng là bài tham luận của đại diện Vụ dầu khí và Than, với chủ đề “ Thực trạng và tiềm năng phát triển ngành công nghiệp khí tại Việt Nam”. Định hướng phát triển ngành Dầu khí tại Việt Nam đã được Chính phủ hoạch định rõ ràng, quy hoạch phát triển theo từng thời kỳ. Với nhu cầu sử dụng khí ngày càng cao, Chính phủ luôn quan tâm đầu tư và phát triển cho ngành, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào thị trường, cơ chế thị trường cạnh tranh đang thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đây được coi là những điều kiện thuận lợi lớn giúp cho ngành Dầu khí nước ta phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi, ngành Dầu khí cũng gặp phải nhiều thách thức như: Một số cơ chế, chính sách chưa được hoàn thiện, công nghệ phức tạp và có bản quyền, vốn đầu tư trong lĩnh vực dầu khí rất lớn. Bên cạnh đó, với sự biến động của thị trường dầu khí thế giới do chịu ảnh hưởng rất lớn bởi yếu tố chính trị và xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Vì vậy, định hướng chính sách cho phát triển ngành công nghiệp khí Việt Nam cần: Hoàn thiện Chiến lược năng lượng quốc gia, Quy hoạch năng lượng quốc gia trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt; Triển khai nhiệm vụ được giao đối với thị trường khí tại Quyết định số 2233/QĐ-TTg ngày 28/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Hoàn thiện hệ thống Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong lĩnh vực LNG; Xây dựng, hoàn thiện các khung pháp lý về cơ chế, chính sách đối với thị trường khí, đặc biết là giá khí cho sản xuất điện...
Theo chuyên gia Lã Hồng Kỳ - Văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực trong bài tham luận “Một số khó khăn, thách thức và những giải pháp trong chuyển dịch cơ cấu nguồn điện” đã nêu bật được bức tranh về tình hình chuyển dịch năng lượng, một số khó khăn vướng mắc cần được tháo gỡ để thực hiện hóa mục tiêu chuyển dịch năng lượng. Một trong những khó khăn đặc thù đối với việc phát triển điện khí là cần phải phát triển cả chuỗi dự án điện – khí bao gồm nhiều dự án thành phần (phát triển mỏ khí tự nhiên/nhập khẩu khí; vận chuyển, bồn chứa, các nhà máy điện) đòi hỏi tính đồng bộ cả về kỹ thuật và hiệu quả đầu tư của từng dự án thành phần, tính hiệu quả của từng dự án thành phần lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, khó lường trước, gây tâm lý e ngại cho các nhà đầu tư. Do đó, để phát triển điện khí, đòi hỏi Nhà nước cần có những chính sách toàn diện. Để giải quyết được những khó khăn, thách thức cho quá trình chuyển dịch năng lượng trong thời gian tới, đòi hỏi sự quyết tâm của Chính phủ, sự nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách, sự tham vấn của các nhà khoa học và sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng, góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam tại hội nghị COP26.
Trong tham luận “Chuyển dịch năng lượng và phát triển năng lượng sạch tại Việt Nam” do TSKH. Mai Duy Thiện - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam (VCEA) trình bày, trong những năm qua, đặc biệt là 4-5 năm gần đây, đầu tư cho năng lượng tái tạo (NLTT) (gió, mặt trời) ở nước ta phát triển vượt bậc, tính đến thời điểm hiện tại, tổng công suất các nhà máy điện năng lượng tái tạo và thủy điện vừa và lớn đạt 43.126 MW chiếm 55,2% tổng công suất hệ thống điện của Việt Nam (78.121 MW), trong đó điện gió 4.126 MW, điện mặt trời mái nhà 7.660 MW. Hệ thống điện Việt Nam có quy mô lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Về điện mặt trời, Việt Nam đứng top 10 quốc gia có công suất lắp đặt điện mặt trời cao nhất. Để thực hiện hóa được chiến lược phát triển năng lượng sạch/NLTT, thời gian qua, Việt Nam đã ưu tiên đầu tư và sử dụng năng lượng tái tạo, đồng thời khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia vào việc phát triển và sử dụng năng lượng tái tạo.
Với quan điểm phát triển xanh, bền vững, nguồn NLTT trong đó năng lượng gió, mặt trời trong những thập kỷ tới sẽ là nguồn năng lượng cơ bản của hệ thống năng lượng/ hệ thống điện và góp phần trọng yếu đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Để triển khai thành công định hướng chuyển dịch năng lượng hiệu quả, bền vững cần có những quyết tâm lớn, thống nhất từ trung ương đến địa phương, có Chính sách phù hợp, kế hoạch rõ ràng, huy động mọi nguồn lực. Tăng cường sự phối hợp của các Bộ ngành, địa phương, làm tốt công tác tuyên truyền để thay đổi tư duy, nhận thức trong sản xuất, sử dụng năng lượng hiệu quả, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Sau khi nghe các tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học liên quan đến tình hình sản xuất và tiêu thụ năng lượng, chuyển dịch cơ cấu năng lượng cũng như một số cơ chế chính sách liên quan đến phát triển năng lượng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, phù hợp với định hướng chiến lược tại Nghị quyết số 55 và thực hiện cơ chế theo thỏa thuận tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, các đại biểu cũng tập trung thảo luận một số nội dung như: tình hình sản xuất, tiêu thụ năng lượng và một số cơ chế, chính sách trong phát triển năng lượng; thực trạng và tiềm năng phát triển ngành công nghiệp khí tại Việt Nam; một số khó khăn, thách thức và những giải pháp trong chuyển dịch cơ cấu nguồn điện; tích trữ năng lượng trong tích hợp năng lượng tái tạo…
Bên cạnh đó, một số vấn đề khác có liên quan đến phát triển năng lượng cũng được các chuyên gia, đại biểu phân tích, đánh giá và trao đổi để tìm ra những giải pháp phù hợp để phát triển ngành năng lượng trong thời gian tới.
Các ý kiến đã góp phần làm rõ những vấn đề còn tồn tại và đề xuất một số giải pháp cũng như cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu các nguồn điện theo hướng phù hợp, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Phát biểu bế mạc hội thảo, thay mặt Ban tổ chức, TS. Nguyễn Văn Hội chân thành cảm ơn các đại biểu đã dành thời gian tham dự và đưa ra những đóng góp, định hướng thực hiện chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam. Các ý kiến đã góp phần làm rõ những vấn đề còn tồn tại và đề xuất một số giải pháp cũng như cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu các nguồn điện theo hướng phù hợp, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Một số hình ảnh tại hội thảo:
Tin bài và ảnh: Lê Anh Tú
Phòng Thông tin và xúc tiến thương mại - VIOIT